Bij de Duitse partij Die Grünen was pedofilie veertig jaar terug toch meer geaccepteerd dan werd gedacht. Onder druk van onthullingen in de media gaat de partij haar eigen verleden onderzoeken.

De bal kwam eind april aan het rollen toen EU-parlementariër Daniël Cohn-Bendit (68), politiek icoon van Die Grünen, werd voorgedragen voor de Theodor Heussprijs. Deze prijs, genoemd naar Duitslands eerste bondspresident, is bedoeld om burgerinitiatieven en burgermoed aan te moedigen. Vertegenwoordigers van de politieke partijen CDU en FDP kwamen niet naar de uitreiking, vanwege enkele passages van Cohn-Bendit in een boek uit 1975.

Cohn-Bendit was destijds pedagoog op een alternatieve kleuterschool in Frankfurt en prees pedoseksuele handelingen aan op basis van eigen ervaringen. In recente interviews neemt de parlementariër hier afstand van en spreekt van „domme onzin die ik zo niet had moeten opschrijven." Cohn-Bendit stelt dat hij indruk wilde maken en „zich gevaarlijker wilde voordoen dan hij was", maar zegt dat hij geen kinderen heeft misbruikt. „Bekritiseer me om wat ik geschreven heb, niet om iets wat ik niet heb gedaan."

Het brengt Die Grünen -in Nederland vergelijkbaar met GroenLinks- tijdens hun dertigjarig jubileum in een lastig parket. Als het om kindermisbruik binnen kerken ging, stonden de Groenen steeds vooraan met hun kritiek. Ook Cohn-Bendit staat bekend als een moralist en bekritiseert bijvoorbeeld Hongarije om zijn christelijke gezinspolitiek en de vermeende beknotte persvrijheid.

CDU-fractieleider van deelstaat Baden-Württemberg Peter Hauk boycotte de prijsuitreiking eind april. „Kindermisbruik is niet iets wat je zomaar weg kunt poetsen. Een pedofiel is niet prijswaardig."

CSU-partijsecretaris Alexander Dobrindt haalde nog feller uit naar Cohn-Bendit. „Die Grünen houden die ergerlijke pedofiel de hand boven het hoofd."

Bij dit ene geval blijft het niet. Weekblad Der Spiegel vond in een editie uit 1983 van het homomagazine Torso een advertentie van een werkgroep van Die Grünen die ertoe opriep om seks met kinderen te legaliseren. Het is deze lobbygroepen niet gelukt om pedofilie te legaliseren. Eind jaren tachtig schaarde de hele partij zich achter het standpunt om pedofilie tegen te gaan.

Onder druk van de media en politiek hebben Die Grünen besloten dat er een onafhankelijk onderzoek moet komen. „Rijkelijk laat", vindt prof. Lothar Probst, politicoloog en cultuurwetenschapper aan de universiteit van Bremen. „Tien jaar geleden speelde dit debat ook. Maar toen heel klein en het verdween snel. Het is natuurlijk erg onaangenaam voor een partij om een duister hoofdstuk uit het verleden te moeten onderzoeken. Zeker nu, met verkiezingen in september in het verschiet."

Prof. Probst noemt de pedofiele invloeden op de partij onderdeel van de tijdsgeest in de jaren zeventig en tachtig. „De zogenoemde '68'-beweging, een verzamelnaam voor linkse studenten- en burgerrechtenbewegingen, pleitte voor meer seksuele vrijheden. De gedachte was: "weg van die benauwende jaren vijftig van handjes boven de dekens"."

De in opspraak geraakte Daniël Crohn-Bendit was ook een van de leiders van de revolutionaire onlusten in 1968 in Parijs. Er moesten meer vrijheden komen voor de vrouw en homo's, vertelt de hoogleraar. „Onder de '68'ers' heerste een soort naïef idee dat ook kinderen seksueel bevrijd moesten worden. Daar werd geen kindermisbruik bedoeld, er mocht geen dwang of een situatie van afhankelijkheid in het spel zijn. Met dit standpunt werd de deur opengezet voor pedofielen."

Volgens Probst pleitten destijds ook diverse criminologen en psychologen voor legaliteit. „Het is zelfs een discussiepunt voor het partijprogramma geweest bij Die Grünen in Noord-Rijnland-Westfalen. Maar het heeft gelukkig nooit een meerderheid gehaald. Toch was er dus een zeker begrip voor dit standpunt. Anders was er nooit discussie over geweest."

Er moeten bij het onderzoek twee zaken aan de orde komen, stelt de hoogleraar. „Als eerste moet vast komen staan in hoeverre de pedofiele standpunten de partij zijn binnengedrongen. Maar ook: is het financieel ondersteund, was de partij op een andere betrokken?" Transparantie is het beste, vindt Probst. „Eventuele betrokkenen moeten zich op hun positie beraden en reflectie tonen. Alles moet op tafel."

Probst verwacht niet dat het onderzoek voor de verkiezingen zal zijn afgerond. „Het zal daardoor wel een thema blijven. Die Grünen stonden er in de laatste peilingen goed voor. CDU en CSU willen een rood-groene coalitie (SPD-Grünen) voorkomen, dan komt dit schandaal mooi van pas. Ook als er straks een zwart-groene coalitie (CDU/CSU-Grünen) komt, hopen de christendemocraten dat het verleden is opgeschoond. Het is dus ook een politiek spel. Maar nu moeten Die Grünen wel de vinger op de eigen wond leggen."